تولید علوفه به روش هیدروپونیک
هر یک از گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند. برای تولید و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت ، در تمام طول سال نیازمند شرایط محیطی مطلوب هستیم. از طریق ساختمانی بنام گلخانه ، قادر به کنترل عوامل خسارت زا نظیر باد، طوفان‌های ویرانگر، سرما و یخبندان خواهیم بود. با توجه به نیاز روزافزون بازار به گل و گیاهان زینتی و نیز سبزی و صیفی ها در خارج از فصل ، این روش تولید امروزه به یکی از سود آورترین بخشهای کشاورزی تبدیل شده‌است که البته سرمایه گذاری اولیه فراوانی را نیز طلب می‌کند. اما از طرفی، نبود مدیریت صحیح در احداث گلخانه، انتخاب مکان، نوع گلخانه و پوشش آن ، باعث عدم بهره وری مناسب از سرمایه و امکانات خواهد شد
نیاز نوری گیاه
تأمین نورمناسب ازجمله شرایط اولیه مورد نیاز برای پرورش گیاهان است و باید توجه داشت که همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بهترین راه برای تعیین شرایط نوری مورد نیاز گیاهان، بررسی شرایط موجود در رویشگاه های طبیعی آنها و یا مراجعه به منابع علمی موجود و کارشناسان مطلع است.
نیازآبی ورطوبت مناسب محیط
تأمین آب از طریق آبیاری و ایجاد رطوبت مناسب در محیط اطاق کشت ، از مهم ترین شرایط لازم برای رشد گیاه است. با شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آنها را در محیط دارای شرایط کنترل شده خاص خود جایگزین میکنیم. همه گیاهان در گلخانه یا اطاق کشتِ با شرایط مشابه نگهداری نمی‌شوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته می‌شود.
سکوی کاشت:
سکو جایگاهی است برای قرار گرفتن گلدان‌ها یا کشت گیاهان در بسترهای بالا تر از سطح زمین. به منظور بهره وری بیشتر از فضای موجود ، از سکوی کاشت به ویژه سکوهای طبقاتی استفاده می شود . با این کار ، سطح زیر کشت نسبت به مساحت زمین مشابه افزایش می یابد. همچنین باعث جلوگیری از گسترش عوامل آلوده کننده و بیماری زای گیاهی می شود. ضمن آنکه با تهویه بهتر ، از تنش حرارتی در بستر کاشت و ریشه گیاه جلوگیری می‌شود. انتخاب شکل سکوها و مواد سازنده آنها ، به نوع گیاه، گلخانه و سلیقه سازنده بستگی دارد.
بستر کاشت و کشت بدون خاک:
خاک دارای خاصیت تامپونی و بافری است یعنی اگر عنصری توسط گیاه جذب شود و غلظتش در محلول خاک کاهش پیدا کند؛ خاک این توانایی را دارد که عنصر آزاد شده را وارد محلول خاک کند و غلظت را به همان سطح اولیه خودش برگرداند. ولی برتری موجود درکشت های بدون خاک باعث می شود این روش ها روز به روز مورد توجه بیشتر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی قرار گیرند
در سیستم‌های بدون خاک برای تغذیه گیاه از محلول‌های غذایی استفاده می شود . برای تهیه محلول‌های غذایی، از نمک‌های عناصری مانند نیترات پتاسیم و سولفات پتاسیم استفاده می شود. دو روش مهم کشت بدون خاک وجود دارد. یکی سیستم باز و دیگری سیستم بسته یا چرخشی. در سیستم باز محلول غذایی فقط یکبار بکار می رود ولی در سیستم بسته محلول بصورت پیوسته و چرخه ای بارهامورداستفاده قرار می گیرد.
در شرایط حاضر ، بسترهای کشت به تدریج به بسترهای بدون خاک تبدیل می شوند. با این تدبیر ، در هر نقطه با هر شرایطی امکان کشت وجود خواهد داشت. کشاورزی حفاظت شده در محیط های بسته ی گلخانه ای بازده بهتری دارد.
حدود 50 سال است کهتولید علوفه به روش هیدروپونیک شروع شده و رو به گسترش است. در این روش ، اتاقک ها و یا گلخانه هایی ساخته می شود که کاملا بسته است و شرایط رویش بذر و رشد گیاه شامل ؛ نور،رطوبت ،دما و تهویه در آن فراهم شده است.
یکی دیگر از روش های کشت بدون خاک ،روشی به نام NFT یا فیلم مواد غذایی است. در این روش، محلول آب و کود در کف لوله و یا بستر کاشت قرار می گیرد و ریشه به صورت آزادانه بدون تماس با خاک ، مستقیم داخل آب می رود و مواد غذایی خود را از آنجا تامین می کند. در این روش ، کل آبی که مصرف شده در انتها درون ظرفی ذخیره شده و مجددا به داخل سیستم برمی گردد و به این ترتیب، بهره وری زیادی را در تامین آب ایجاد می کند.
در کلیه واحدهای تولیدی تاکید بر این است که برای کنترل آفات و بیماریها، از روشهای بیولوژیکی و طبیعی استفاده شود ، تا محصولی عاری از مواد شیمیایی به دست آید. یکی از مشکلات واحدهای تولیدی وجود حشراتی است که علاوه بر ایجاد برخی معضلات، بسیاری از بیماریها را به گیاه منتقل می کنند.
تولید علوفه به روش هیدروپونیک برای خوراک دام ، به دلیل آنکه در تمام طول سال و به طور متوالی قابل اجراست ، اهمیت دارد. استفاده ازعلوفه هیدروپونیک در رژیم غذایی دام ها موجب افزایش اشتهای دام ، افزایش میزان شیردهی ، طولانی شدن دوره شیردهی ، تامین ویتامین های مورد نیاز و افزایش تولید مثل دام می شود.
نتایج نشان می دهد با توجه به خوش خوراک بودن این نوع علوفه ، دامها استفاده از آنها را به سایر غذاها ترجیح می دهند.
خلاصه آنکه، تولید علوفه به روش هیدروپونیک در واقع تلفیقی از تکنولوژی ،تجربه ،مدیریت و میزان سرمایه گذاری است و به دلیل صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب، کمک به حفظ مراتع و منابع طبیعی و فراهم ساختن علوفه تازه در تمام طول سال برای دام ها ، دارای اهمیت است.